Metodist hareket Proteston Hıristiyanlık ile ilişkili olan çeşitli mezheplerin oluşturduğu grubu ifade eder. Metodistler, John Wesley’in öğretilerinden ilerlerler. Misyonerliğin büyük bir etkiye sahip olduğu 18. yüzyıl metodist hareket için dönüm noktası olarak kabul edilir.
Misyonerlik sayesinde dünyaya yayılan öğretinin en önemli yönü insanlara yardım etmektir. Metodizm takipçileri evrensel kurtuluş ilkesiyle hareket ederler. Kilisede Tanrı tarafından gelen sevgiyi vurgulayarak insanlarla iyi ilişki kurmanın en doğru yol olduğunu belirtirler.
Metodist nedir?
Metodist, Metodizm hareketini takip eden kişileri tanımlayan bir kelimedir. Metodist terimi ilk olarak söz konusu harekete bağlı olan Oxford Üniversitesi’ndeki öğrenciler için kullanılmıştır. Bununla birlikte Metodizm olarak adlandırılan fikir Protestan Hıristiyanlığın bir parçasıdır.
Metodizm fikrinin kurucusu John Wesley, insanları kişisel ve deneyimsel inanca yönlendirmek isteyen birisiydi. İngiltere Kilisesi‘ni bu yönde reform yapmaya davet ederdi. Öğretileri doğrultusunda insanlara kutsal metinleri yorumlarken akıllarını kullanmalarını öğütlerdi.
Modern dönemde Metodizm, Protestan mezhepler arasında yer alan en büyük mezheplerden biri olarak kabul edilir. İnancın temelinde sosyal adalet, kişisel düzeyde dindarlık ve dini metinleri okurken aklın kullanılması yer alır. Ayrıca ayinlerinde şarkılı (coşkulu) vaazlar vardır.
Metodist vaaz ne demek?
Metodist vaaz adından anlaşılabileceği gibi Metodist Kilisesi’ndeki vaizler tarafından verilen vaazları ifade eder. Geleneksel Hıristiyan vaazlarından farklı bir tarz söz konusudur. İncil öğretilerinden yola çıkan ruhsal gelişim öncelikli vaazlarda sosyal adalet vurgusu yoğundur.
Metodist vaazda sunağa davet olarak adlandırılan bir tür özel çağrı vardır. Bu davette amaç insanın İsa Mesih’e açıkça bir taahhütte bulunduğunu göstermesidir. Müjdeci vaaz olarak adlandırılan bu vaaz biçimi öğretinin merkezinde yer alan kişisel inanç fikrini destekler.
Metodist vaazları klasik vaazlardan ayıran bir diğer önemli faktör ise ilahilerin ve farklı müzik biçimlerinin yer almasıdır. Vaazda anlatılanlar müzik eşliğinde hikaye haline getirilerek sunulur. Buna ek olarak vaazlarda sürekli olarak yoksullara yardım etme fikri betimlenir.
Metodist hareket nasıl ortaya çıktı?
Metodizm fikri 18. yüzyılda John Wesley‘in etkilediği çevrede ortaya çıktı. En başında İngiltere Kilisesi‘nin içerisinde yer alan bir tür çalışma grubuydu. Metodistler özellikle kutsal yazıları inceleyerek Hıristiyan yaşamına yöntemsel bir yaklaşım getirmeye çalışırlardı.
Metodist kişiler hayatlarını inançlarına uygun olacak şekilde değiştirdiler. Düzenli olarak oruç tutarken aynı zamanda lüksten olabildiğince kaçınırdılar. Sık sık fakirleri ve hasta kişileri ziyaret ederlerdi. Bu davranışları sebebiyle o dönemlerde başka insanlar tarafından aşağılanırlardı.
İlk dönemlerde Metodizm yanlıları İngiltere Kilisesi‘nin ilgisizliğine tepki gösterdiklerinden açık hava vaizlerine yöneldiler. Açık hava vaizleri sayesinde adım attıkları hemen hemen her yerde bir Metodist topluluğu oluşturdular. Vaazları diğer kiliselerden farklı olarak aşırı coşkuluydu.
Metodizm nasıl yayıldı?
Metodizm ilk dönemlerde John Wesley‘in kardeşi Charles Wesley sayesinde yayıldı. Charles Wesley çok iyi bir ilahi yazarıydı ve kısa sürede pek çok ilahi yazdı. John Wesley’in öğretilerini ve fikirlerini ilahilerde bir araya getirerek Metodizm fikrinin yayılmasını epey bir kolaylaştırdı.
Metodizmin erken dönemlerde yayılmasını sağlayan bir diğer önemli durum ise açık alan vaazlarıydı. Metodizm inancına bağlı olanlar kiliselere, tarlalara ve insanların yoğun olduğu diğer yerlere gittiler. İngiltere’nin pek çok yerini gezerek fikirlerini yaydılar.
Metodist Kilisesi resmi olarak kurulduktan sonra misyonerlik faaliyetlerine dahil oldu. Metodist fikirleri ve mesajları yaymak için yeni bölgelere doğru yönelimler başladı. Dünyanın keşfedilen her noktasına misyonerler göndererek faaliyet alanlarını genişlettiler.
Metodist Kilisesi nasıl kuruldu?
John Wesley ve arkadaşlarının başlattıkları Metodizm fikirleri zaman içinde büyüdüler. John Wesley neredeyse kapı kapı dolaşarak yayacağı fikirlerini kişisel bir dini deneyim olarak keşfetmişti. Kişisel deneyimin onu İsa Mesih’e bir adım daha yaklaştırdığına inanıyordu.
1738 başlayan fikirler 1784’de resmiyete kavuşturuldu. John Wesley, 1784 yılında Amerika’da Metodist Piskoposluk Kilisesi’ni kurdu. Metodist Kilise kurulduktan sonra fikirlerin yayılma hızı artış gösterdi. Özellikle Metodizm fikri 19. yüzyıl ve 20. yüzyıl boyunca binlerce insana ulaşmayı başardı.
İngiltere Kilisesi’nin reformu
Metodist Kilisesi aslında İngiltere Kilisesi’nin reformuyla ortaya çıkmıştır. John Wesley ve Charles Wesley, “Holy Club” adı verilen özel kulübü kurarak fikirlerini yaymaya çalıştılar. Fikre sadık kalan kişiler hastalara ve fakirlere daima yakın davranarak farklarını ortaya koydular.
Söz konusu farklılıklar Metodizm yaklaşımını takip edenlerin alay edilmesiyle bambaşka bir boyut aldı. Kurallara ve yöntemlere bağlılık sebebiyle Oxford Üniversitesi’nde “Metodist” olarak anıldılar ve aşağılandılar. John Wesley ise bu terimi inanç için bir tür unvana dönüştürdü.
İngiltere Kilisesi’nden ayrılık
Metodizm yanlıların başlangıçta tek amaçları İngiltere Kilisesi içinde bir reformdu. Ancak Metodizm etrafında toplanan insan sayısı yükseldikçe fikir ayrılıkları yaşanır hale geldi. Bir süre sonra fikir ayrılıkları John Wesley’i İngiltere Kilisesi’nden uzaklaştırdı.
John Wesley, Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasında rahip olarak görev aldı. Bu görev Amerika’da kurulacak kilisenin tohumlarının atılması anlamına geldi. John Wesley vefat ettikten sonra peşinden gelenler kilisenin etkin bir şekilde çaba göstermesini sağladılar.
150.000’den fazla kişiye ulaştı
John Wesley fikirlerini ilk kez paylaştığında etrafında sadece 4 kişi vardı. Bu 4 kişinin çabaları sayesinde Metodizm fikirleri İngiltere’de hızla yayıldı. John Wesley 1791 yılında vefat ettiğinde onun öğretilerine bağlı kalan ve Metodizmi takip eden 150.000’i aşkın insan vardı.
150.000 insanın neredeyse yarısı İngiltere’deydi. Amerika’da ise 60.000’den fazla kişi Metodizm fikirlerini benimsemişti. Zaman içerisinde çok daha büyüyen mezhep ortaya koyduğu temel ilkelerin etkisiyle birlikte 40 milyon üyeye kadar ulaşmayı başardı.
Dünyanın en büyüğü United Methodist Church (UMC)
United Methodist Church, Metodizm ilkelerine bağlı kalan en büyük kilisedir. Evangelical United Brethren Church ile Methodist Church kiliselerinin birleşimiyle oluşturuldu. Ang Iglesia Metodista sa Pilipinas, 2011 yılında ve Global Methodist Chruch ise 2022 yılında bu kiliseden ayrıldılar.
Piskoposluk tarzı yönetimi benimseyen United Methodist Chruch’ün dünya genelinde yaklaşık 12 milyon üyesi vardır. Kendisine bağlı olan 10 tane orta öğretim seviyesinde okul bulunur. Ayrıca 109 tane farklı üçüncü kurumlarla bağlantılara sahiptir.
Metodist Kilisesi ile diğerleri arasındaki fark nedir?
Metodist Kilisesi, Tanrı’nın sözü olduğuna inandığı İncil’e bağlı hareket eder. İsa Mesih’e iman yoluyla bağlı kalmak kurtuluş için tek yoldur. Diğer Protestan mezhepleriyle çeşitli benzerliklere sahiptir. Buna rağmen diğer mezheplerden ayrıldığı bazı temel noktalar vardır.
- Kişisel deneyim önceliği: Metodizm öğretileri kişisel deneyime ve ruhsal büyümeye vurgu yaparlar. Tanrı ile kişisel ilişki kurmanın mümkün olduğuna inanırlar. Bu ise İsa Mesih’e bağlılıkla mümkündür. Söz konusu inancın gelişmesi dualara ve ibadetlere bağlıdır.
- İbadet tarzı: Metodizm mezhebinin ibadet tarzı diğerlerinden biraz farklıdır. Çünkü vaazlarında şarkı söyleme gibi yaklaşımlar söz konusudur. Protestan mezheplerin birçoğunda ise daha modern ve çağdaş ibadet tarzı yaklaşımı vardır.
- Kilisenin yapısı: Metodist Kilisesi diğer Protestan kiliselerinden biraz farklıdır. Protestan kiliselerin büyük bir kısmı cemaat odaklıdırlar. Metodizmi temsil eden kilise ise bölgesel olarak denetlenebilir bir yapıdadır ve bir tür konferanslar sistemi söz konusudur.
Bununla birlikte, Metodist Kilisesi içerisindeki ayinler ve ibadet yaklaşımları dünyanın tamamında aynı değildir. Bölgesel olarak farklılıklar görebilmek mümkündür. Diğer Protestan mezheplerinden ayrılan en önemli yanı ise kişisel inanç deneyimine bağlılıktır.
Metodist olmanın gereklilikleri nelerdir?
Modern dönemde Metodizm öğretilerini takip edebilmek için İsa Mesih’e bağlı olmak, ruhsal gelişimi hedeflemek ve sosyal adaleti ön planda tutmak gerekir. Metodizm inancıyla yaşamak isteyen kişiler inancın temelindeki gereksinimleri yerine getirmek durumundadırlar.
- Kiliseye üyelik ve bağlılık: Metodizm öğretisine dahil olmak isteyen kişinin bir kiliseye üye olması gerekir. Yerel bir kiliseye üye olan kişi dua etmek, inanç yolculuğuna çıkmak ve ibadet etmek gibi görevlerini yerine getirme fırsatı elde eder.
- Ayinlere düzenli katılım: Diğer Hıristiyan mezheplerinin birçoğunda olduğu gibi Metodistler ayinlere katılım göstermelidirler. Bu sayede kişiler geleneklerle bağ kurabilirler ve İsa Mesih’in izinden giderek Tanrı ile kişisel düzeyde iletişim kurabilirler.
- Ruhsal gelişime bağlılık: Metodizm fikrinin temelinde ruhsal gelişim vardır. Bu fikrin peşinden gitmek isteyen kişiler ömür boyu sürecek gelişim ve dönüşüm yolculuğuna bağlı kalmalıdırlar. Metodizm peşinden gidenler Tanrı’nın iradesinin farkında olmalıdırlar.
- Sosyal yardımlara vurgu: Metodizm yanlıları fikirlerini yaymak için sosyal yardımlara önem verirler. Global anlamda bu misyonlarını sürdürerek fikirlerini yayarlar. Modern dönem dahil olmak üzere sosyal adalet vurgusu her zaman ön plandadır.
Metodist olmanın gerekliliği temel ilklere ve öğütlere bağlı kalmakla başlar. Ardından kiliseye üyelik ve ayinlere düzenli katılım söz konusudur. Metodizm takipçileri İsa Mesih’e olan inancı paylaşan herkesle iyi ilişkiler kurarlar ve bunun için ruhsal gelişimi daima ön planda tutarlar.