OpenAI tarafından geliştirilen yapay zeka sohbet robotu ChatGPT, sizinle sohbet edebilir ve sorduğunuz sorulara yanıt verebilir. Dünya çapında milyonlarca insan tarafından kullanılır. Pek çok insanın günlük yaşantısında yeri olsa da ChatGPT’nin yasak olduğu ülkelerde erişim sınırlamaları vardır.
ChatGPT, erişim sorunlarına rağmen dünyanın en popüler yapay zeka araçlarından biridir. Ancak her ülkede kullanılamadığını bilmek gerekir. Veri gizliliği başta olmak üzere verilen bilgilerin doğruluğuna yönelik şüpheler ve ülkedeki mevzuatlara aykırılık gibi çeşitli problemler söz konusudur.
ChatGPT’nin Yasak Olduğu Ülkeler
Dünyanın en büyük ülkelerinden pek çoğu ChatGPT’nin yasak olduğu ülkeler arasında yer alır. Çok popüler bir yapay zeka aracı olmasına rağmen veri gizliliği ve içerik kontrolü sebebiyle bazı yasaklar söz konusudur. Devletlerin yaklaşımını anlamak, yapay zekaya yönelik endişeleri anlamakla benzerdir.
ChatGPT erişim engeli bazı ülkelerde tamamen, bazı ülkelerde ise kısmen geçerlidir. Pek çok ülke, eğitimden iş yerlerine kadar belirli alanlarda yapay zekadan yararlanır. Bazı ülkeler ise kontroller ve veri savaşları sebebiyle ChatGPT gibi yapay zeka araçlarının veri toplamasını engellerler.
1. İran
İran, ChatGPT’nin yasak olduğu ülkelerin başında gelir. Bu ülkede, yasaklar sadece yapay zeka araçlarıyla sınırlı değildir. Batı merkezli sosyal medya platformları pek çok yer engellidir. Devlet, internet bağlantısını sürekli olarak filtreler ve çevrimiçi ortamda bilgileri kontrol altında tutmaya çalışır.
- Devlet yetkilileri, kullanıcı verilerinin yabancı kuruluşlar tarafından toplanmasını istemez. Ulusal güvenlik endişesiyle yapay zeka araçlarından bilgi sızıntısına engel olmaya çalışır.
- ChatGPT tarafından verilen yanıtlar, İran’ın uyguladığı dijital sansür yaklaşımına terstir. Kültürel değerlerle uyuşmayan yanıtların sunulması devlet için önemli bir problem olarak görülür.
- ChatGPT yasaklanan ülkelerden biri olan İran’da vatandaşlar bilgi kaynaklarına erişimin sınırlandığını düşünürler. Girişimciler ise olumsuz ekonomik etkilerden şikayet ederler.
İran, ChatGPT’nin yasak olduğu ülkelerden biridir ve çözüm için herhangi bir resmi adım atılmış değildir. OpenAI firması, yasağı kaldırılması için pek bir resmi girişimde bulunmamıştır. İran verilerin yerelleştirilmesi, içerik filtreleri ve verilerin şeffaf bir şekilde işlenmesi gibi taleplere sahiptir.
2. Rusya
Rusya, ChatGPT’nin yasak olduğu ülkelerdendir ama ChatGPT yasağı resmi değildir. Teknik açıdan erişim mümkündür. İnternet servis sağlayıcıları yasalara uyumluluk sebebiyle sınırlı erişim sunarlar. Ülkedeki yapay zeka sohbet robotu kullanıcılarının büyük bir kısmı yerli alternatifleri tercih ederler.
- Veri gizliliği endişeleri Rusya’daki ChatGPT yasağının en önemli sebeplerindendir. Veriler Rus sunucularında depolanmadığından ChatGPT erişim engeliyle çözüm üretilir.
- Rusya’daki ChatGPT yasağının bir diğer sebebi devlete yönelik olumsuz propaganda riskidir. İstihbarat toplama gibi çeşitli güvenlik endişeleri sebebiyle erişim sınırlaması vardır.
- Vatandaşlar erişim sınırlaması sebebiyle iş dünyasına uyum sağlamanın zorluğundan yakınırlar. Ayrıca pek çok kişi alternatif yerel bir yapay zeka aracı olması gerektiğini savunurlar.
Rusya, ChatGPT erişim engeli olan ülkelerden biridir. Genel olarak yerel veri depolama ve yasalara uygun içerik oluşturma gibi farklı hassasiyetlere sahiptir. Rusya’yı diğer ülkelerden ayıran en önemli ayrıntı ise halkın Batı ülkelerine yönelik teknoloji yasaklarını kabul edilebilir bulmasıdır.
3. Çin
Çin, tüm ülke genelinde ChatGPT’nin yasak olduğu ülkelerdendir. Devletin internete yönelik düzenleyici yaklaşımı, dijital sansür ve veri kontrol mekanizması yabancı teknolojiler için ciddi bir kısıtlama kaynağıdır. Yerel yapay zekaları beğenmeyen Çinliler, VPN ile ChatGPT kullanmak zorunda kalırlar.
- Çin’de yapay zeka yasaklarının temelinde siyasi açıdan hassas paylaşım yapılmasına engel olmak vardır. Veri gizliliği endişeleri yüksektir ve devlet kısıtlamalarla bu sorunu çözmeye odaklanır.
- Çin ulusal bir yapay zeka stratejisine sahiptir. Baidu tarafından geliştirilen yerli bir çözüm vardır. ChatGPT erişim sorunları olmasına rağmen vatandaşlarına güçlü bir alternatif sunar.
- Yapay zeka politikaları gereği küresel teknolojilere erişim sınırlıdır. Araştırmacılar bilgi kaynakları yeterli görmezler. Ancak yerel pazar rekabeti için mücadele yoğundur.
Çin, ChatGPT’nin yasak olduğu ülkelerden biridir. Yasağın kaldırılması için bir girişim yoktur. Veri yerelleştirme, devlet talebiyle internet sansürü ve farklı çözümler olsa da yaklaşım değişmeyebilir. Çin yerel teknolojileri destekleyerek yapay zeka araçlarının gelişimini desteklemeyi tercih eder.
4. Suriye
Suriye, ChatGPT’nin yasak olduğu ülkeler arasındadır. Ülkede çok kapsamlı bir internet sansürü uygulanır. Bu sebeple yurt dışı kaynaklı çoğu platforma ve yapay zeka aracına erişim engeli uygulanır. Suriye, devletler ve yapay zeka yaklaşımları açısından sansür uygulamalarına ideal bir örnektir.
- Suriye devlet yetkilileri ChatGPT ve benzeri araçları hassas içerik paylaşımını engellemek için yasaklar. Özellikle devlet karşıtı içerikler üzerinde yoğun kontrol söz konusudur.
- ChatGPT de dahil olmak üzere, pek çok dijital platform siyasi müdahale kanalı olarak görülür. Suriye devlet yetkilileri veri gizliliği endişeleri sebebiyle pek çok yabancı platformu engeller.
- Suriye’de eğitimle uğraşan kişiler yapay zeka araçlarına erişimin öğrenimi kısıtladığını savunurlar. Teknolojiyle ilgilenenler ise bu yasakların teknolojik gelişimi yavaşlattığını belirtirler.
Suriye, ChatGPT’nin yasak olduğu ülkelerdendir ve yasağın kalkması için herhangi bir resmi girişim yoktur. Devlet denetiminin çok sıkı olması ve verilerin yerel kaynaklarda saklanmaması, başlıca sorunlardır. Uzmanlara göre çözümün ilk adım ülkenin teknolojik kalkınmayı öncelikli hale getirmesidir.
5. Sudan
Sudan büyük ölçüde ChatGPT yasağı uygulamaya çalışan ülkelerdendir. Ancak ülke genelinde resmileşmiş bir yasak yoktur. Siyasi problemler ve sürekli meydana gelen internet kesintileri sebebiyle ChatGPT erişim sorunları meydana gelir. Bu nedenle, pratikte çoğu zaman bir yasak söz konusudur.
- Sudan siyasi sebeplerle oluşan kargaşalar sırasında doğrudan internet sansürü uygular. Devlet yetkilileri çeşitli güvenlik endişeleri sebebiyle yapay zeka içeriklerinden endişe ederler.
- Sudan’da çok sık internet kesintisi yaşanır. ChatGPT erişimi olmayan ülkelerden biri olmasına rağmen, erişim problemleri sadece yapay zeka araçlarıyla sınırlı değildir.
- İnternet erişimiyle ilgili problemler teknolojik ilerlemeyi sınırlandırır. Eğitimcilerin büyük bir kısmı öğrencilerin ve öğretmenlerin küresel kaynaklara erişmekte zorlandıklarını belirtirler.
Sudan, ChatGPT’nin yasak olduğu ülkeler arasındadır ve çözüm için resmi bir adım atılmış değildir. Veri gizliliği endişeleri ve ulusal yasalara uygun içerik denetimi şartları yerine getirilmeden erişim sorunları devam edebilir. Bu sorunlar çözülse bile pratik kullanım için dijital altyapı gereklidir.
6. Afganistan
Afganistan, ChatGPT’nin yasak olduğu ülkelerdendir. Ülke yönetimi internet servis sağlayıcılarına ChatGPT de dahil pek çok dijital platformu engelletmiştir. Her şeyin kontrol altında olması anlayışı hakimdir. Afganistan, devletler ve yapay zeka açısından katı kontrolleri yansıtan önemli bir örnektir.
- Afganistan’da ChatGPT’nin yasaklanma nedenleri sorulduğunda devlet yetkilileri ChatGPT ile yanlış bilgilerin yayıldığını belirtirler. Aynı zamanda kültürel endişeleri gerekçe gösterirler.
- Afganistan’da çok sıkı bir güvenlik denetimi vardır. Devlet yetkilileri, yapay zeka araçlarının siyasi ve ideolojik amaçlarla kötüye kullanılabilecek teknolojiler olduğunu belirterek yasakları savunurlar.
- Uzmanlara göre Afganistan teknoloji yasakları ve diğer sebeplerle geri kalmış durumdadır. Küresel etkileşimin zayıf olması ülkenin ve insanların gelişimi için büyük bir sorun olarak görülür.
Afganistan, ChatGPT yasaklanan ülkelerden biri olmasına rağmen OpenAI firmasıyla herhangi bir temas gerçekleşmiş değildir. Gelecekte olası bir erişim kaldırma adımı atılacaksa sıkı içerik filtrelemesi ve kültürel dinamiklerle desteklenen yapay zeka etik kuralları gibi ciddi talepler söz konusu olabilir.
7. Kuzey Kore
Kuzey Kore, ChatGPT’nin yasak olduğu ülkelerden biridir. Devletin oluşturduğu sıkı bilgi kontrol sistemi sebebiyle internet hizmetlerinin çok büyük bir kısmına erişim engeli var. Ülkenin vatandaşları kapalı bir ulusal intranet kullanırlar. Teknoloji yasakları sebebiyle global internete erişim yoktur.
- Kuzey Kore’de yabancı medya ve platformlarla erişim kısıtlıdır. Devlet yetkilileri internet üzerindeki araçların casusluk aracı olduğunu iddia ederler. Bu sebeple pek çok şeye erişim engeli getirirler.
- Kuzey Kore’de pek çok şey kültürel ve ideolojik uyum içerisinde olmalıdır. Yetkililer yapay zeka tarafından üretilen içeriğin ideolojik gerçeklerle uyumlu olamayacağını savunurlar.
- Halkın yeni teknolojiler hakkında bilgi edinme hakkı yoktur. Bilgi tamamen izole şekilde sunulur. Bu sebeple Kuzey Kore’nin ChatGPT erişimi olmayan ülkelerden biri olması normaldir.
Kuzey Kore, ChatGPT’nin yasak olduğu ülkeler arasında en dikkat çekici olanlardandır. Ülke tamamen dışa kapalı durumdadır. Devletin katı denetim sistemi ve sıkı içerik kontrolü yaklaşımı teknoloji şirketleriyle uyumlu değildir. Doğal olarak ChatGPT yasağının kalkması ihtimal dahilinde değildir.
8. Şad
Şad, ChatGPT’nin yasak olduğu ülkelerden olsa bile yasak tüm ülkeyi kapsamaz. Sınırlı internet altyapısı olan ülkede devlet yetkilileri, internet bağlantısını sık sık keser. Bağlantı sürekliliği olmadığı için istikrarlı kullanım söz konusu değildir. ChatGPT gibi araçlara olan erişim yasağı ise ekstra sınırlayıcıdır.
- Çad’ın dijital altyapısı yapay zeka kullanımı için yeterli değildir. Devletler ve yapay zeka bağlamında düşünüldüğünde, Çad’ın en önemli problemi sansürden çok altyapı yetersizliğidir.
- Düzenlemeler konusunda çok fazla belirsizlik vardır. Yabancı yapay zeka platformlarına erişim zorlaşır. Devlet kontrolü sebebiyle ChatGPT gibi dijital araçlar kullanılamaz.
- Teknoloji uzmanlarına göre internet erişimindeki problemler eşitsizlik oluşturur. Pek çok vatandaşın öğrenme araçlarından uzaklaştığını düşünen farklı uzman görüşleri vardır.
Şad, ChatGPT yasaklanan ülkelerden olsa bile çözüm için herhangi bir talebe sahip değildir. Gelecekte yapay zekanın benimsenmesini sağlayacak politikalar geliştirirlerse durum değişebilir. Ancak, uygun fiyatlı erişim modelleri olmadığı sürece ChatGPT ülkede yaygın bir şekilde kullanılmayabilir.
9. Yemen
Yemen, ChatGPT erişiminin sınırlı olduğu ülkelerden biridir. Ülkede altyapı sorunları ve internet kısıtlamaları oldukça yoğundur. ChatGPT’nin yasak olduğu ülkelerdeki ortak problemlere sahiptir. Erişim engellerinin arkasında siyasi istikrar sorunları ve sansür politikaları yer alır.
- Yemen’de sürekli devam eden siyasi çatışmalar vardır. Çatışmaların sık olduğu dönemlerde internet erişimi sınırlanır ve devlet yetkilileri tarafından belirlenen sansür politikaları devreye girer.
- Teknoloji yasakları ülkenin geneline yayılmış ortak bir problemdir. Öğrenme odaklı bile olsa teknolojiye erişim sınırlıdır. Ekonomik problemler potansiyel teknoloji hamlelerini imkansız kılar.
- Girişimciler için iş fırsatları oluşturma imkanları sınırlıdır. Ülkenin yapay zeka politikaları, belirli araçlarda erişim sorunları oluşturur. İnternet kesintileri çalışmaların kapsamını daraltır.
Yemen, ChatGPT’nin yasak olduğu ülkeler arasında olmasına rağmen çözüm için bir yol belirlemiş değildir. Yasaklar kalksa bile erişim için altyapı desteği sunulmalıdır. Bölgesel internet politikaları ile devletler ve yapay zeka anlayışı değişmediği sürece yasaklar var olmaya devam edebilir.
10. Demokratik Kongo Cumhuriyeti
Demokratik Kongo Cumhuriyeti, ChatGPT erişimi olmayan ülkelerden biridir. Yasal olarak bir erişim kısıtlaması yoktur. Dijital sansür ve bağlantı problemleri sebebiyle araca erişim sıkıntılıdır. Devlet, her bilgi kaynağının sürekli olarak izlenmesi gerektiğini savunur ve bu doğrultuda kısıtlamalar getirir.
- Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde devlet yetkilileri yapay zeka etik kuralları dahil mevzuat oluşturmayı tercih etmemiş durumdadır. Aynı zamanda dijital içerikler sürekli kontrol altındadır.
- ChatGPT’nin yasak olduğu ülkelerle ortak paydası altyapı sınırlamalarıdır. Demokratik Kongo Cumhuriyeti yapay zeka politikaları ve teknoloji hamlelerinde maliyet problemlerine sahiptir.
- Uzmanlar erişilebilirlik sorunları konusunda sürekli uyarılarda bulunur. ChatGPT ve diğer araçların eğitimde kullanışlı olabileceği savunulsa bile yerel düzenleyicilerden katkı adımı gelmez.
Demokratik Kongo Cumhuriyeti, OpenAI firmasının maliyet açısından daha verimli çözümler sunması gerektiğini savunur. Uygun fiyatlı erişim olanakları olmadan şartlar pek değişiklik göstermeyebilir. Ayrıca, veri koruma önlemleri olmadan ChatGPT’nin yasak olduğu ülkelerden biri olmaya devam edebilir.
ChatGPT Yasaklarının Nedenleri Neler?
ChatGPT gibi yapay zeka araçları büyük yenilikler sunsalar da bazı devletler için ulusal güvenlik tehdididir. Potansiyel riskleri engellemek, ChatGPT’nin yasaklanma nedenlerinden başında gelir. Genel olarak, devletler geçici ve kalıcı yasaklamalar ile bir takım önlemler almak isterler.
- Veri Gizliliği Endişesi: Pek çok devlet otoritesi ChatGPT’nin verileri izinsiz toplayabileceğini belirtir. Avrupa Birliği ülkeleri, GPDR ile önlem alır. Pek çok devlet ise erişim engelini tercih eder.
- Ulusal Güvenlik Riski: Yetkililer açık yapay zeka sistemlerinin özel bilgileri ifşa edeceğini ifade ederler. Ulusal güvenlik kontrollerini zayıflatabileceği için sınırlamalara ihtiyaç duyulur.
- Yanlış Bilgi Aktarımı: ChatGPT bilgiye hızlıca erişim sunsa bile dönem dönem yanıltıcı bilgiler sunabilir. Devletler yanlış bilgi aktarımını sınırlandırmak için erişim kısıtlaması uygularlar.
- Düzenleyici Kapsam Belirsizliği: Yapay zeka kurallarının belirlenmediği yerlerde güvenlik yönergeleri net değildir. ChatGPT’nin yasak olduğu ülkelerde erişim engeli için geçerli bir sebeptir.
ChatGPT’nin yasak olduğu ülkelerde erişim kısıtlamasının arkasında farklı gerekçeler vardır. İnsanlar VPN ile ChatGPT kullanma yoluna giderek erişim engellerini aşmaya çalışırlar. ChatGPT yasaklarında devletler genel anlamda ulusal güvenliğe, ideolojik ayrıntılara ve kültürel değerlere vurgu yaparlar.
ChatGPT Türkiye’de Yasak Mı?
Türkiye dijital teknolojilerin gelişimine giderek daha fazla ilgi gösterir. Kişisel verilerin korunması için özel mevzuat çıkarılması, GPDR uyumluluğuna uygun hareket edilmesi ve yapay zeka etiği tartışmaları gibi önemli gelişmeler söz konusudur. ChatGPT kullanımı ise Türkiye’de yasak değildir.
- Türkiye’de veri gizliliği önemli bir noktadır. Yapay zeka araçları tarafından toplanan verilerin kişisel verilerin korunması için oluşturulan mevzuatlara uygun olması gerekir.
- Türkiye’de devlet yetkilileri yapay zeka etiği üzerine sürekli tartışma halindedir. Yapay zekanın sorumlulukla kullanılması için eğitim planlamaları ve daha fazlası yapılır.
- Yanlış bilgilerin yayılmasına engel olmak için dönem dönem içerik kontrolü önerileri yapılır. Kişisel verilerin korunmasına ek olarak çevrimiçi içeriklerin yönetilmesi için tartışmalar vardır.
ChatGPT’nin yasak olduğu ülkeler genel olarak veri gizliliği ve ulusal güvenlik çerçevesinde hareket etme eğilimindedirler. Ülkeler sürekli olarak yasal düzenlemeler yapıp yapay zeka ile uyumlu hareket etmeye çalışırlar. Ancak, pek çok ülke ideolojik ve kültürel sebeple birçok dijital araca mesafeli kalırlar.